Ecologisch beheer bermen en gazons

Gemeente Weststellingwerf beheert de bermen en gazons ecologisch. Dat is goed voor de biodiversiteit.

Ecologisch beheer houdt in dat we:

  • 1 of 2 keer per jaar maaien in mei/juni en september/oktober
  • Het maaisel na een paar dagen afvoeren
  • Op verschillende plaatsen verschillend maaien

Waarom minder maaien?

Minder maaien zorgt ervoor dat planten en kruiden tot bloei kunnen komen. Het stuifmeel en de nectar hiervan is voedsel voor insecten zoals bijen, kevers, vlinders en hommels. Door minder vaak te maaien, krijgen meer planten en kruiden de kans te groeien en verspreiden. Zo ontstaat er steeds meer leefruimte voor al die bijen, vlinders en insecten. Zij zijn op hun beurt voedsel voor andere soorten en helpen mee met het bestuiven van verschillende gewassen. Daarnaast kan hoog gras beter tegen droogte en hitte.

Overzicht beheer bermen en gazons

Ecologisch maaibeheer voeren we uit waar het kan, niet iedere plek is geschikt of is het gewenst om minder te maaien.

Gazons

Minder waar het kan. Niet alle gazons worden ecologisch gemaaid. Sport- en speelvelden maaien we vaker zodat daar gespeeld kan worden. Momenteel wordt ruim 10% van de gazons minder gemaaid. 

Bermen

Op de overzichtskaart is te zien hoe wij de bermen maaien: 

Klik hier voor een overzichtskaart voor het bermbeheer.

Verkeersveiligheid voorop

Verkeersveiligheid staat altijd voorop. Op plekken waar het nodig is, zoals kruispunten en oversteekplaatsen, maaien we vaker dan 2 keer per jaar. We zorgen er zo voor dat de bermen en gazons het zicht van het verkeer niet belemmeren.

Mag ik zelf het gras of de berm bij mij in de buurt maaien?

Nee, je mag dit niet zelf maaien. De gemeente is eigenaar van het openbaar groen en kiest ervoor om gazons en bermen ecologisch te beheren. Als je gazons of bermen zelf maait, verniel je gemeentelijk eigendom.

Een deel van het gazon of de berm wordt niet gemaaid. Waarom is dat?

Er wordt in fasen gemaaid. Dit houdt in dat we bij elke maaibeurt 10 tot 20% van het gras of de berm niet maaien. Hierdoor ontstaat er veel variatie. Vlinders, bijen en vogels kunnen zo makkelijker eten vinden. Ook is dit een schuilplek voor andere dieren.

Het maaisel blijft een paar dagen liggen. Waarom is dat?

We maaisel blijft een paar dagen liggen zodat insecten kunnen schuilen en eventuele zaden los kunnen laten van het maaisel. Ook kan het maaisel drogen. Daarna wordt het maaisel afgevoerd.

Waarom worden bermen die in bloei staan gemaaid?

Maaien is het meest effectief als de grassen en kruiden vol voedingsstoffen zitten. Helaas is dat ook het moment dat de bloemen vol in bloei staan. Het kan dus voorkomen dat we bloemrijke bermen maaien.

Door het hoge gras heb ik last van teken en grasaren. Kan de gemeente het gras toch maaien?

We begrijpen dat teken en grasaren vervelend zijn. Maar dit is voor ons geen reden om vaker te maaien. We vinden het vergroten van biodiversiteit belangrijker. We raden je aan om deze plekken te vermijden of om maatregelen te nemen tegen bijvoorbeeld teken.

Ik heb hooikoorts en kan niet tegen het lange gras. Kan de gemeente het maaien?

We begrijpen dat het lange gras vervelend kan zijn. Maar dit is voor ons geen reden om vaker te maaien. We vinden het vergroten van biodiversiteit belangrijker. We raden je aan om maatregelen te nemen tegen hooikoorts.

Effectmeting

Advies- en ingenieursbureau Ecogroen heeft in 2023 een nulmeting uitgevoerd en in 2024 de eerste effectmeting. 

2024

2024 was een nat jaar. Dat was ook te zien in de metingen. Het was bijvoorbeeld een slecht jaar voor vlinders en libellen, en mogelijk ook voor sprinkhanen. De metingen laten het volgende zien: 

  • Geen veranderingen in vegetatietypen is waargenomen;
  • Een matige stijging in de hoeveelheid nectar in bloemen is waargenomen;
  • Een lager aantal exemplaren van en lager aantal soorten vlinders, sprinkhanen en libellen is waargenomen;
  • Een matige daling in de Shannon Biodiversity Index is waargenomen. Deze index is een manier om te meten hoeveel verschillende soorten er in een gebied leven en hoe goed deze verdeeld zijn;
  • Een hogere biomassa aan bermgras en slootmaaisel is afgevoerd.

De veranderingen die we hopen te zien met het aangepaste maaibeheer waren in 2024 nog niet zichtbaar. Dat is ook logisch, want planten, kruiden en dieren hebben tijd nodig om te ontwikkelen. Daarnaast speelt ook het weer een belangrijke rol. Is een (voor)jaar heel nat of juist heel droog? Dan heeft dat ook effect op de natuur. Sowieso kan het 3 tot 10 jaar duren voor het effect van de andere manier van maaien zichtbaar wordt. 

Het is belangrijk om de monitoring de komende jaren voort te zetten. Op die manier kunnen we beter begrijpen wat de echte effecten zijn van het aangepaste beheer op de planten en dieren. En kunnen we de invloed van het weer en andere factoren uitsluiten.

Het rapport van de effectmeting is op te vragen via info@weststellingwerf.nl.